26.02.2009

Yemek Esnasında Yerine Getirilmesi Gereken Edep Kuralları 1

Sağ Elle Yiyip İçmek
Yemeyi sağ elle yiyip içmek, sofrada uyulması gereken temel görgü kurallarındadır. Çünkü Peygamber Efendimiz, yemeğin sağ elle yenmesini çeşitli hadislerinde dile getirmiştir. Bu hadislerden birinde Ebû Seleme'nin oğlu Ömer, bu konuyla ilgili olarak Resûlullah'la beraberken başından geçen bir olayı şöyle anlatır:
"Resûlullah'ın (s.a.v.) terbiyesinde bir çocuktum. Yemekte elim, tabağın her tarafında dolaşıyordu. Resûlullah (s.a.v.) beni uyararak:
"Evlâdım! Besmele çek, sağ elinle ve önünden ye!"
Ben artık o günden sonra hep böyle yedim."

(Buhârî, Et'ime 2, 3, Müslim, Eşribe 108, (2022); Muvattâ, Sıfatu'n-Nebî 32 (2, 934); Ebû Dâvud, Et'ime 20 (3777); Tirmizî, Et'ime 47 (1858)).


Resûlullah (s.a.v.) Hz. Ömer'in oğlu Abdullah'tan gelen bir hadiste de sol elle yemeyi yasaklayarak şöyle buyurmaktadır:
"Sizden kimse sakın sol eliyle yiyip içmesin. Çünkü şeytan soluyla yer içer."
Müslim, Eşribe 106, (2020); Muvatta, Sıfatu'n-Nebî 5, (2, 922, 923); Ebû Dâvud, Et'ime 20, (3776); Tirmizî, Et'ime 9, (1801)



Yasağın gerekçesi, şeytanın sol elle yemek yiyor olmasıdır.
Peki, şeytanın yiyip içerken sol elini kullanması, neden insan için bir yasak sebebi olsun ve onu da sol elle yemekten alıkoysun? Soru üzerinde dikkatlice düşündüğümüzde sorunun cevabının yine aynı soruda gizli/üstü kapalı olarak bulunduğunu görüyoruz: Çünkü "şeytan sol eliyle yer içer." Bu gerçeği, hadisteki yasakla birlikte değerlendirdiğimizde hadisin bize şöyle dediğini anlıyoruz:
a)Yiyip içerken sol eliniz kullanmayın ki, bu hareketinizde şeytana benzemiş olmayasınız.
b)Sol elinizle yiyip içerseniz, şeytan da sizin (sol) elinizi kullanarak sizinle aynı sofradan yiyecek ve böylelikle beslenip kuvvetlenecektir. Nitekim bir hadiste Resûlullah (s.a.v.) besmele çekmeden yemeğe uzanan bir adamla bir kız çocuğunu, ellerini tutarak yemekten alıkoyduğu ve şöyle dediği rivayet edilmiştir: "Nefsim elinde olan Allah'a yemin ederim ki, şeytanın eli, kız çocuğunun eliyle beraber avucumdaydı."

(Müslim, Eşribe 102 (2017); Ebû Dâvud, Et'ime 15 (3766); Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 382, 397).



Bu hadis, şeytanın beslenmek için insanları da kullandığını, onların sofralarına ortak olduğunu haber vermektedir. Şeytanın aynı sofradan beslenebilmesinin temel şart; insanın, yemeğe besmele çekmeden başlayıp, besmele çekmeden bitirmesi ve yiyip içerken sol elini kullanmasıdır. Bu şartların tam olarak bulunduğu bir sofradan şeytan da insanla birlikte doymuş, beslenmiş, güçlenmiş olarak kalkmaktadır. Dolayısıyla sol elinizle yiyip içerek azılı düşmanınız olan şeytanınızı kendi ellerinizle besleyip güçlendirmeyin. Sonra o güçlü düşmanınızın onun hile ve tuzaklarına karşı koyamaz, nihayetinde çok acı bir mağlûbiyet (Allah korusun, âhiret azabı) gelir sizi bulur.

Hadisi bir de bu yönden yani sol elle yemenin yol açacağı dünyevî-uhrevî zararları bakımından okumak ve değerlendirmek gerekmektedir. Kanaatimizce böyle bir okuyuş, hadisin maksat ve ruhuna daha yakın ve uygun olacaktır. Müslüman bireyler, sağ elle yeme hususunda ellerinden gelen çaba ve gayreti göstermeleri zorunludur. Bu çabanın, şeytan düşmanını zayıf ve bitkin bırakmak suretiyle ona karşı yürütülen bir savaş ve cihad olduğu unutulmamalıdır.

Alıntı


Hiç yorum yok:

Bunlarda İlginizi Çekebilir

Blog Widget by LinkWithin